Agrest (Ribes uva-crispa)

jest kolczastym, obficie owocującym krzewem liściastym, o rozłożystym,  luźnym pokroju dorastającym do 1,5 m wysokości. Liście zielone, drobne, karbowane na brzegach. Kwitnie kwiecień-maj, kwiaty małe, drobne w zależności od odmiany, białe, żółte, jasnoróżowe, zebrane w kwiatostany. Owocuje w lecie, kuliste jagody o zielonym ('Hinnomaki Gron'), czerwonym ('Hinnomaki Rod'), żółtym ('Hinnomaki Gul') kolorze, słodko-kwaśnym smaku. W  pełni dojrzałe owoce są słodkie. Naturalnie występuje w Europie, Afryce  i Azji. Bezkolcową odmianą agrestu jest Ribes uva-crispa 'Captivator'.

Ciekawostka

W angielskich legendach agrest nazywano „owocem wróżek’, wierzono, że mieszkają w nim wróżki i leśne duszki. W starych wierzeniach ludowych, agrest był symbolem szczęśliwego domowego ogniska, zawieszone gałązki  agrestu w oknach miały chronić przed złymi czarami i odpędzać  złe duchy.

Porzeczka (Ribes nigrum)

jest owocowym  liściastym  krzewem  o wzniesionym, lekko rozłożystym krzaczastym  pokroju, dorastająca  do 2 m wysokości. Należy do rodziny agrestowatych, naturalnie występuje w Europie i Azji. Liście duże, zielone klapowate. Kwitnie kwiecień-maj, kwiaty małe drobne w zależności od odmiany zielonkawo-białe, żółte zebrane w niepozorne grona. Owoce małe kuliste jagody-czarne ('Titania'), czerwone ('Jonkheer van Tets'), białe ('Witte Hollander') lub  różowe ('Ulubiena Lwowa') zebrane w długie  grona, aromatyczne o lekko kwaskowym smaku.

Ciekawostka

Liście pokryte są niewielkimi gruczołami, które wydzielają olejki eteryczne odpowiedzialne za charakterystyczny zapach czarnej porzeczki. Porzeczki są bardzo zdrowymi owocami, świeżo zebrane z krzaka nie maja sobie równych. Warto je sadzić.

Wymagania (agrest)

Przeciętne ziemie ogrodowe, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, lekko kwaśne. Stanowiska ciepłe, słoneczne, osłonięte od wiatru. Agrest wymaga regularnego podlewania i cięcia. Mrozoodporny polecany do uprawy na terenie całego kraju.

Zastosowanie (agrest)

Walory smakowe agrestu, właściwości lecznicze a także szeroki wachlarz zastosowań w kuchni  znane są już od pięciuset lat. Owoce agrestu są bogatym źródłem witaminy C, A, B1, PP, żelaza, potasu, kwasów  organicznych ,soli  mineralnych i pektyn.

Właściwości zdrowotne agrestu:

• działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo
• opóźnia procesy starzenia organizmu
• dzięki zawartości  pektyn wpływa korzystnie na pracę układu pokarmowego
• wspomaga narząd wzroku dzięki luteinie
• odkwasza organizm
• wspomaga odporność
• wzmacnia układ nerwowy, poprawia pamięć i koncentracji
• obniża poziom cholesterolu

W kosmetyce agrest wykorzystuje się do produkcji kremów przeciwzmarszczkowych, maseczek i toników. Owoce możemy mrozić, suszyć, przerabiać na kompoty, soki, nalewki, dżemy, idealne są do deserów, dodatków do mięs ryb i sałatek. Polecany do uprawy w przydomowych ogródkach i na plantacjach. Bardzo ładnie wygląda posadzony jako pojedyncze drzewko na tle zielonego trawnika. Lubi towarzystwo porzeczek. Do niewielkich ogródków polecana jest kompaktowa odmiana 'Hinnonamaki Rod'.

Wymagania (porzeczka)

Gleby przeciętne ogrodowe, przepuszczalne, ale najlepiej rośnie i owocuje na glebach żyznych, próchniczych, o lekko kwaśnym pH. Stanowiska słoneczne i ciepłe, osłonięte od wiatru. Wymaga stałego podlewania i cięcia. Mrozoodporna i polecana do uprawy w całym kraju.

Zastosowanie (porzeczka)

Owoce porzeczki są witaminową bombą, zawierają witaminy: C, A,B1, B2, B5, B6, E, wapń, magnez, fosfor, potas, żelazo, antyoksydanty, błonnik.    

• obniżają cholesterol
• zapobiegają miażdżycy, cukrzycy i chorobom układu krążenia
• wspomagają układ odpornościowy
• wpływają korzystnie na wzrok
• obniżają ciśnienie
• pomagają przy przeziębieniach
• spowalniają procesy starzenia organizmu
• oczyszczają organizm
• ograniczają ryzyko wystąpienia nowotworów
• zapobiegają anemii
• oczyszczają drogi moczowe
• poprawiają wygląd skóry
• mają niski indeks glikemiczny (w ograniczonych ilościach mogą spożywać je cukrzycy)

Liście porzeczki mają działanie grzybobójcze, bakteriobójcze i wirusobójcze. Porzeczka ma właściwości  przeciwstarzeniowe, nawilżające i łagodzące, dlatego wykorzystuje się ją do produkcji kosmetyków do pielęgnacji skóry.

Owoce porzeczki możemy mrozić, suszyć, przerabiać na dżemy, konfitury, soki, wina, nalewki. W kuchni porzeczka jest świetnym dodatkiem do ciast, składnikiem sosów do dań z mięsa a także jest używana do dekoracji deserów, najbardziej smakuje zerwana prosto z krzaczka. Polecana do uprawy w ogródkach przydomowych, działkach i plantacjach.